Dịch thuật là một trong những ngành nghề không còn xa lạ với người học ngoại ngữ. Đây là loại hình công việc được đánh giá cao về độ khó. Để hiểu hơn về vấn đề này, trong bài viết dưới đây, trung tâm Ngoại ngữ Hà Nội sẽ chia sẻ cho các bạn tổng hợp thông tin cơ bản về dịch thuật.
Một số khái niệm liên quan đến dịch thuật
Dịch thuật là gì?
Hiểu một cách đơn giản, dịch thuật là quá trình chuyển ngữ từ ngôn ngữ nguồn sang ngôn ngữ đích để tạo thành văn bản mới. Sản phẩm sau khi dịch được gọi là văn bản dịch.
Ngành dịch thuật là gì?
Dịch thuật từ lâu đã được coi như một ngành nghề dành cho hầu hết các đối tượng học ngoại ngữ. Ngành dịch thuật được chia làm 2 loại là dịch viết (biên dịch) và dịch nói (phiên dịch).
- Dịch viết (biên dịch) là hình thức dịch các loại văn bản như hợp đồng, hồ sơ, thư giới thiệu, nội quy, quy định, truyện, đề tài nghiên cứu,…
- Dịch nói (phiên dịch) là hình thức dịch song song hoặc dịch đuổi cho một buổi nói chuyện, gặp mặt, hội nghị,… nào đó.
Giữa dịch viết (biên dịch) và dịch nói (phiên dịch) có điểm giống và khác nhau. Biên dịch chủ yếu làm trên bàn máy và có thể có nhiều tái bản dịch của nhiều tác giả. Người theo ngành biên dịch thường sẽ tìm kiếm các công việc dịch thuật online.
Ngược lại, phiên dịch chỉ có một sản phẩm duy nhất. Bản dịch đầu tiên cũng là bản dịch cuối cùng. Người đi phiên dịch luôn phải hoạt động nhiều và có cơ hội trải nghiệm nhiều thứ mới mẻ.
Tuy hình thức dịch thuật khác nhau nhưng giữa biên dịch và phiên dịch giống nhau về tính chất. Nghĩa là người học về chuyên ngành dịch thuật sẽ được đào tạo cả về dịch viết và dịch nói.
Hiện nay, không chỉ có trường đại học đào tạo chuyên ngành biên – phiên dịch mà các trung tâm uy tín tại Hà Nội cũng mở khóa đào tạo nhân lực ở chuyên ngành này.
Ngành dịch thuật đòi hỏi độ chính xác cao và tỉ mỉ. Lời văn truyền tải phải phù hợp với văn hóa của ngôn ngữ đích nhằm nổi bật thông điệp và ý nghĩa mà người nói, người viết muốn truyền tải.
Muốn làm việc trong lĩnh vực dịch thuật, bạn phải mở rộng năng lực ngoại ngữ của bản thân ở nhiều khía cạnh khác nhau. Ví dụ như kinh tế, chăm sóc sắc đẹp, xã hội, y tế,… Ngoài ra, việc nâng cấp mối quan hệ của bản thân bằng cách kết giao với những tiền bối trong ngành là điều cần thiết. Có như vậy thì cơ hội trải nghiệm công việc của bản mới được suôn sẻ và thuận lợi.
Người dịch thuật là gì?
Người dịch thuật là người làm việc trong lĩnh vực dịch nói chung. Biên dịch viên là người dịch viết và phiên dịch viên là người dịch nói.
Mỗi hình thức dịch thuật lại có vai trò khác nhau. Nhưng điều đặc biệt ở chỗ, biên dịch viên cũng có thể trở thành phiên dịch viên và ngược lại. Bởi 2 hình thức dịch thuật này đều được đào tạo song song trong quá trình học. Hơn nữa, năng lực ngoại ngữ cũng là yếu tố quyết định.
Bản chất của dịch thuật
Dịch thuật mang tính chuyên nghiệp
Đây được coi là yếu tố tiên quyết trong dịch thuật mà bất kì ai học ngôn ngữ cũng phải lưu tâm. Dù là biên dịch hay phiên dịch thì trong quá trình hành nghề phải cân nhắc việc dùng từ, đặt câu.
Quá trình dịch nói chung sẽ không đơn thuần như giao tiếp thường ngày mà mang tính chuyên môn cao. Do vậy, khi biên dịch các văn bản hành chính như đơn, thông báo, hợp đồng phải sử dụng các từ ngữ và cụm từ tinh gọn, dễ hiểu. Khi phiên dịch, ngoài khả năng truyền đạt đầy đủ thông tin thì lời nói phát ra cần chú ý đến hoàn cảnh.
Không có quy tắc đánh giá bản dịch
Ngôn ngữ thì không có giới hạn. Nên rất khó để đánh giá mức độ của một bản dịch bởi mỗi người có một phong cách dịch và khả năng diễn đạt khác nhau. Việc đánh giá bản dịch tốt hay chưa tốt là điều không chắc chắn mà chỉ dừng lại ở kết luận về câu, từ có phù hợp hay không. Điều quan trọng hơn cả là độ thông hiểu của người đọc và người nghe.
Quy tắc dịch thuật
Để bản dịch được mượt mà, người dịch cũng cần tuân thủ theo nguyên tắc cụ thể.
Biên dịch
- Bước 1: Đọc lướt qua văn bản để nắm ý chính.
- Bước 2: Gạch chân những từ chuyên ngành mới và tra từ điển.
- Bước 3: Đọc kỹ từng câu để dịch.
- Bước 4: Kiểm tra và chỉnh sửa lại bản dịch.
Phiên dịch
- Bước 1: Trang bị kiến thức về lĩnh vực cần phiên dịch.
- Bước 2: Nghiên cứu tài liệu trước buổi dịch.
- Bước 3: Chuẩn bị bút, giấy take note.
- Bước 4: Tập trung lắng nghe, take note từ quan trọng và dịch.
Lưu ý: Với đối tượng là những người đang theo học chuyên ngành biên – phiên dịch, chưa có nhiều kinh nghiệm thì nên học cách phân tích câu thật chậm rãi, chăm chỉ nghe và nói ngoại ngữ một cách thụ động để luyện tập phản xạ.
Quá trình dịch thuật phải đan xen yếu tố văn hóa
Để không gây hiểu lầm cho người nghe thì biên dịch viên và phiên dịch viên cần cập nhật thêm kiến thức văn hóa của quốc gia đó. Nếu không có nền tảng văn hóa vững thì rất có thể bản dịch sẽ sai và không đạt chất lượng tốt.
Ngành dịch thuật cũng có nhiều khó khăn
Với biên dịch, một trong những trở ngại lớn nhất là quá trình chuyển ngữ. Có nhiều trường hợp người dịch phải đọc thêm tài liệu để hiểu bản chất của từ hoặc câu. Sau đó tìm cách biểu đạt sang ngôn ngữ đích sao cho sát nghĩa với ngôn ngữ nguồn. Cũng có nhiều trường hợp rất khó để tìm ra từ mang nghĩa tương đương với ngôn ngữ nguồn.
Với phiên dịch, thử thách lớn nhất là sự tập trung. Phiên dịch viên không thể bị tác động bởi yếu tố bên ngoài nếu muốn truyền đạt thông tin chính xác tới người nghe. Ngoài ra, phiên dịch viên luôn phải cập nhật kiến thức cho mọi lĩnh vực đời sống.
Kinh nghiệm đi dịch thuật công chứng
Thời gian dịch thuật công chứng
Trên thực tế, không có mốc thời gian cụ thể cho tất cả các bản dịch thuật công chứng bởi tùy thuộc vào độ ngắn, dài khác nhau mà thời gian cũng sẽ khác nhau. Thông thường, thời gian trung bình cho một bản dịch thuật là từ 2 – 3 ngày.
Điều kiện dịch thuật công chứng
Những người cần dịch thuật công chứng tài liệu, hồ sơ cần lưu ý những điều sau:
- Mang đầy đủ hồ sơ gốc, bản gốc các tài liệu, văn bản cần dịch thuật công chứng (có đủ dấu đỏ và chữ kí của cơ quan chức năng).
- Để quá trình dịch thuật công chứng diễn ra nhanh thì đối với thuật ngữ chuyên ngành hoặc từ viết tắt, người gửi cần đính kèm một bản chú thích.
- Nếu người gửi đã có bản dịch thuật cũ trước đó thì cần đính kèm với tài liệu cần dịch để có thể đồng nhất về cách dịch.
Quy định về dịch thuật công chứng
Theo Điều 61 luật công chứng 2014, việc dịch giấy tờ, văn bản từ tiếng Việt sang tiếng nước ngoài hoặc từ tiếng nước ngoài sang tiếng Việt để công chứng phải do người phiên dịch là cộng tác viên của tổ chức hành nghề công chứng thực hiện. Cộng tác viên phải là người tốt nghiệp đại học ngoại ngữ hoặc đại học khác mà thông thạo thứ tiếng nước ngoài đó. Cộng tác viên phải chịu trách nhiệm đối với tổ chức hành nghề công chứng về tính chính xác, phù hợp của nội dung bản dịch do mình thực hiện.
Quy trình dịch thuật công chứng
Quy định về dịch thuật công chứng được quy định theo Luật Công chứng năm 2014 và Nghị định số 23/2015/NĐ-CP ngày 16/02/2015 của Chính phủ về cấp bản sao từ sổ gốc, chứng thực bản sao từ bản chính, chứng thực chữ ký, chứng thực hợp đồng, giao dịch. Trình tự, thủ tục công chứng bản dịch được quy định tại Điều 61 Luật Công chứng 2014 như sau:
- Công chứng viên tiếp nhận bản chính giấy tờ, tài liệu cần dịch và tiến hành kiểm tra tài liệu cần dịch.
- Giao cho dịch thuật là cộng tác viên của tổ chức mình thực hiện.
- Dịch thuật viên thực hiện dịch thuật và ký vào từng trang bản dịch, sau đó công chứng viên ghi lời chứng và ký vào từng trang của bản dịch. Trong từng trang của bản dịch phải được đóng dấu chữ “Bản dịch” vào chỗ trống phía bên phải của trang giấy.
- Các bản dịch phải được đính kèm với bản sao của tài liệu chính và đóng dấu giáp lai.
Lưu ý:
- Bản dịch sẽ không được sao y công chứng. Do đó, bạn nên ước lượng số lượng bản dịch cần dùng cho những thủ tục khác.
- Sau khi nhận bản dịch, bạn nên kiểm tra lại thông tin và báo lại với dịch thuật viên nếu có sai sót xảy ra.
Địa chỉ dịch thuật công chứng uy tín tại Hà Nội
Dịch thuật 24h (449 Hoàng Quốc Việt, Cầu Giấy, Hà Nội) là một trong những công ty dịch thuật có thời gian hoạt động lâu năm. Công ty được thành lập từ năm 2006, tính đến nay đã được 17 năm.
Trong quá trình hoạt động, dịch vụ dịch thuật tại đây không ngừng thay đổi và phát triển để đem lại hiệu quả tốt nhất với khách hàng. Một trong những dịch vụ mà công ty cung cấp là dịch thuật công chứng đa ngôn ngữ, đa lĩnh vực và sao y bản chính các loại hồ sơ, giấy tờ.
Lí do khách hàng nên lựa chọn nơi đây là nơi dịch thuật công chứng uy tín là:
- Đội ngũ dịch thuật viên chuyên nghiệp, tốt nghiệp các trường đại học đào tạo ngoại ngữ và có nhiều năm kinh nghiệm trong nghề.
- Dịch vụ dịch thuật luôn đảm bảo độ chính xác cao nhất.
- Thông tin của khách hàng được bảo mật tuyệt đối.
- Hỗ trợ và hướng dẫn khách hàng tỉ mị, tận tâm.
- Cam kết với khách hàng về chất lượng dịch vụ và giá thành hợp lí.
- Ưu đãi dành riêng cho khách hàng thân thiết.
Công ty Dịch thuật 24h sẵn sàng đáp ứng mọi nhu cầu của khách hàng. Với phương châm “Uy tín và chất lượng”, công ty cam kết sẽ luôn đồng hành với khách hàng mọi lúc, mọi nơi.
